Hava kirliliğinin insan sıhhatine tesirleri üzerine çalışmalar yürüten Pak Hava Hakkı Platformu (THHP), “Kara Rapor 2022” raporunun beşincisini yayınladı.
Platform; 15 sıhhat, etraf ve iklim örgütünden oluşuyor.
42 bin 67 kişi hayatını kaybetti
Rapora nazaran Türkiye’de 2021’de hava kirliliği nedeniyle 42 bin 67 kişinin hayatını kaybetti.
İstanbul’da 4 bin 848, Ankara’da 2 bin 853, Bursa’da 2 bin 223 ve İzmir’de de 1731 kişi hava kirliliğine bağlı hastalıklar nedeniyle ömrünü yitirdi.
En kirli havayı soluyan birinci beş il
En kirli havayı soluyan birinci beş ilin ise Batman, Iğdır, Ağrı, Şırnak ve Malatya olduğunu ortaya koydu.
Kirlilik olağanın 5-8 katı
Raporda, havası en kirli 5 kent olarak sıralanan Batman, Iğdır, Ağrı, Şırnak ve Malatya’da yıllık partikül husus pahaları ortalamasının Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) belirlediği kılavuz bedelinin 5 ila 8 katı olduğu ve bu vilayetlerde 200’den fazla günde ulusal limit kıymetinin üstünde hava kirliliği ölçüldüğü tespit edildi.
Batmanlılar, 2021 yılında 326 gün kirli havaya mariz kaldı
Raporda, Batman’da yaşayanların, 2021 yılının 326 günü kirli havaya maruz kaldığı kaydedildi.
Iğdır’ı ağır milletlerarası karayolu trafiği vuruyor
Iğdır’ın son 6 yıldır en kirli vilayetler ortasında en üst sıralarda yer aldığı belirtilen raporda, konutlarda yakılan kömürün yol açtığı hava kirliliğine ek olarak bir öteki değerli nedenin, ağır milletlerarası karayolu trafiği ve mal nakliyeciliği olduğu söz edildi.
PM10 kirliliği olmayan tek vilayet olan Hakkari‘de yaşayanların ise kükürtdioksit açısından çok kirli bir hava soluduğu aktarıldı.
Hava kirliliği vefat sebepleri ortasında beşinci sırada
Hava kirliliğinin, Türkiye genelinde tüm yaşlar için mevte ve sakatlığa yol açan birinci 10 risk ortasında 2009’da altıncı sıradayken, 2019’da beşinci sıraya yükseldiği hatırlatılan raporda, Türkiye genelinde 2021 yılında hava kirliliği nedeniyle en az 42 bin 67 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.
Batman’da her 100 vefattan 31’i hava kirliliğinden
Rapora nazaran, vefat nedenleri ortasında hava kirliliğinin yüzdelik hissesinin en yüksek olduğu Batman’da her 100 mevtten 31’inin, Iğdır ve Karaman’da ise her 100 vefattan 28’inin hava kirliliği kaynaklı olduğu belirlendi.
Deprem bölgesinde hava kirliliği arttı
Temiz Hava Hakkı Platformu Koordinatörü Deniz Gümüşel, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan etkilenen kentlerde hava kirliliğinin arttığına değinerek, şu bilgileri verdi:
Kahramanmaraş’taki partikül unsur yoğunluğu metreküpte 100 mikrogram yani ulusal yasal hududun 2,5 katı, DSÖ kılavuz kıymetinin ise 7,5 katı. Bu kirlilik maalesef büyük ölçüde enkazlardan kalkan toz ve halkın ısınmak için açıkta yaktığı ateşten kaynaklanıyor. Buna bir de asbest riski eklendiğinde bölgede hava kirliliği nedeniyle önemli bir halk sıhhati sorunu yaşandığını ya da yaşanacağını söylemek mümkün.
Deprem bölgesinde teneffüs yolu hastalıklarında artış yaşanıyor
Depremden etkilenen Adıyaman ve Hatay merkezde hava kalitesi istasyonlarından nizamlı data alınamadığını, İskenderun’da ise partikül unsur kirliliğinin son 40 gündür metreküpte 200 mikrogram olduğunu vurgulayan Gümüşel, “Bölgedeki doktorlar şimdiden teneffüs yolu hastalıklarında artış olduğunu belirtiyor.” diye konuştu.
