Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 6 Şubat günü 9 saat ortayla iki sarsıntı meydana geldi.
11 ili etkileyen yıkıcı sarsıntıların akabinde Karadeniz Teknik Üniversitesi, Düzce Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi ve Giresun Üniversitesi’nden bilim insanları bir ortaya geldi, sarsıntı bölgelerinde saha araştırması yaptı.
Değerlendirme raporu
Araştırma sonrası 7.7 ve 7.6 büyüklüklerindeki bu zelzele çiftinin artçılarını, saha müşahedelerini, yapısal hasarlarını ve ileriye dönük teklifleri içeren kıymetlendirme raporu hazırlandı.
Raporda, zelzelelerin yıktığı vilayetlerdeki saha çalışmalarında, 1992’den itibaren Türkiye’de meydana gelen yıkıcı zelzeleler sonrasında tespit edilen yapı hasar tipleri ve oluşum düzeneklerinin neredeyse tıpkı olduğu ortaya konuldu.
Raporda, şöyle denildi:
Yetersiz gereç, zayıf taşıyıcı duvarlar ve makus personellik…
Betonarme binalarda meydana gelen hasarların esas nedenleri olarak yetersiz beton kalitesi, nervürsüz (düz) donatı kullanılması, uygun olmayan yerlerde inşaatların yapılması, taşıyıcı sistemin asmolen döşeme olarak projelendirilmesi, ağır konsol çıkmalar ve binaların alt katlarındaki kat yüksekliği fazla mağazalar/dükkanlar belirlenmiştir. Yığma binalarda oluşan hasarların en önemli nedenleri olarak bağlayıcı ve yığma ünitelerin yetersiz gereç özellikleri, hatıl ve lento eksikliğinden kaynaklı zayıf taşıyıcı duvarlar ve uygun olmayan ilişki ayrıntıları belirlenmiştir. Betonarme ve yığma yapılarda berbat personellik ve uygulama ayrıntılarının eksikliği, hasarların gelişimi ve ilerlemesine neden olmuştur.
‘Kontrol düzeneği yeteri kadar işlemedi’
Depremde yıkılan yapıların fazla olmasının denetim düzeneğinin yeteri kadar işlememesinden kaynaklı olduğu belirtilirken; raporda şunlar da kaydedildi:
Deprem sonrasında büyük bir kısmı hasar gören, geçmişi günümüze bağlayan tarihi eserlerimizde uygun halde onarım çalışmalarının gerçekleştirilmediği tespit edilmiştir. Bilhassa ilgili konseylerde, hazırlanan projelerin uygunluğunun değerlendirilmesinde inşaat mühendislerinin yer almaması ve denetim sisteminin yeteri kadar işletilememesi hasarın en büyük nedenleri olarak ortaya çıkmıştır.
“Binalarımızın zelzeleye hazır hale getirilmesi ivedilikle gereklidir”
Ülkemizin rastgele bir bölgesinde, rastgele bir vakitte, can ve mal kaybına neden olabilecek büyüklükte sarsıntıların meydana gelmesi olası ve kaçınılmazdır. Bu nedenle, zelzeleye sağlam yapı tasarımı kapsamında hem yeni inşa edilecek binaların uygun projelendirilmesi, hem de mevcut binalarımızın zelzeleye hazır hale getirilmesi ivedilikle gereklidir. Bu gayeyle; mühendis takımımızın eğitimlerine daima olarak devam etmesi, halkımızın bilinçlendirilmesi ve yapı sıhhati izleme sistemleri, sismik izolatörler, lifli polimer kompozit kumaşlar, 3D yazıcılar, hafif çelik, ahşap üzere yeni üretim teknolojilerinin ülkemizde yaygın kullanılmasının desteklenmesi epey değerlidir.