Türkiye’de 11 ili etkileyen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar 50 binin üzerinde can kaybına yol açarken, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) datalarına nazaran zelzele 3,3 milyon insanı yerinden etti.
Deprem sonrası, 301 bin binanın yıkık, acil yıkılacak durumda ya da orta hasarlı olduğu tespit edildi.
550 milyon dolarlık milletlerarası fon çağrısı
Kurum sarsıntının verdiği hasarın 103,6 milyar dolar olacağını hesaplayarak, yayınladığı rapor doğrultusunda, yalnızca ömrün bölgede sürebilmesi için 550 milyon dolarlık memleketler arası fon davetinde bulundu.
Merkezine insanı koyan projeler yürütülecek
UNDP’nin bölgede, toparlanma ve yine inşa gayretlerinin merkezine insanı koyan projeler üzerinde çalışmaya devam ettiklerini bildirildi.
Depremin yarattığı hasar ve ziyan 103,6 milyar dolar olarak hesaplandı
UNDP’e nazaran, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde UNDP, Birleşmiş Milletler, Dünya Bankası ve Avrupa Birliği’nin (AB) dayanağıyla hazırlanan “Türkiye’de Zelzele Sonrası Toparlanma ve Yine İmar Değerlendirmesi (TERRA)” başlıklı raporda, afetin yarattığı hasar ve zararın 103,6 milyar doları bulabileceği hesaplandı.
Rapor, 20 Mart’ta Brüksel’de gerçekleştirilen ve Türkiye’de zelzele sonrası toparlanmayı desteklemek için 6,5 milyar dolar taahhüt edilen Milletlerarası Bağışçılar Konferansı’nda açıklandı.
31 proje
UNDP, raporun bulgularına dayanarak Türkiye’de zelzele sonrası sürdürülebilir toparlanma ve yine inşanın sağlanması için 31 proje uygulamayı öneriyor.
Konutlar ve altyapı için
Bu projeler, “yeniden daha âlâ inşa” kapsamında, konutlar ve altyapının fizikî olarak tekrar inşasının yanı sıra geçim kaynakları, kamu hizmetleri ve toplumsal hizmetlerin de canlandırılmasını hedefliyor.
“İnsanların bir an evvel olağan yaşama dönmeye gereksinimleri var”
UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton, mevzuya ait, zelzelenin yarattığı yıkımın eşi gibisi görülmemiş boyutlarda olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
Bu nedenle, memleketler arası bağışçılardan da eşit derecede eşi gibisi görülmemiş taahhütler bekliyoruz. Tekrar inşa, salt tuğla ve harç değildir, ömürleri ve geçim imkanlarını da içerir. İnsanların nizamlı gelir getiren inançlı istihdama, sıhhat hizmetleri ve eğitim üzere kamu hizmetlerine, alışveriş, dinlenme ve toplumsallaşma imkanlarına, yani bir an evvel olağan yaşama dönmeye muhtaçlıkları var.
Sürdürülebilir toparlanmayı hedefleyen projeler:
UNDP’nin sarsıntı bölgesinde sürdürülebilir toparlanma için önerdiği 31 proje, 4 ana başlık altında toplanıyor.
*Bunlardan birincisi olan hükümet liderliğindeki toparlanma planlaması başlığındaki 5 proje, bilgi ve uyum merkezlerinin kurulması yoluyla iştirakçi yönetişimin ve barışçıl toparlanmanın desteklenmesi, sarsıntı sonrası durumlarda insan haklarının korunmasının güçlendirilmesi ve data yönetişimi yoluyla faal yardım ve hizmet planlaması alanlarına odaklanıyor.
*Kritik altyapının onarımı ve kültürel mirasın korunması başlığı altındaki 12 proje, sarsıntı sonrası sürdürülebilir toparlanma için kültürel mirasın onarımı, enkazın sürdürülebilir idaresi, atık ve su arıtma idare sistemlerinin onarımı, doğal varlıkların ve geçim kaynaklarının rehabilitasyonu, sıfır emisyon binalarla yine inşayı içeriyor.
*Geçim kaynakları ve sosyoekonomik güzelleşmenin desteklenmesi kapsamındaki 10 projeyle, acil istihdam ve kritik geçim kaynakları altyapısının rehabilitasyonu yoluyla etkilenen bölgelerde ekonomik faaliyetlerin süratli bir biçimde başlatılması, küçük işletmelerin toparlanması ve yerinden olan çalışanların iş hayatına tekrar entegre edilmesi hedefleniyor.
*Kırılgan kümelerin desteklenmesini hedefleyen 4 proje ise engelli bireylerin toplumsal ve yasal olarak desteklenmesi, depremzedelere ruhsal dayanağın artırılması ve sarsıntıdan etkilenen toplulukların dayanıklılığının artırılmasına odaklanıyor.