6 Şubat’ta yaşadığımız tarihi zelzele felaketinden sonra başlayan hasar tespit çalışmaları sürüyor
Türk Mühendis sivas escort ve Mimar Odaları Birliği TMMOB İMO Bursa Şubesi üyesi mühendisler Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde incelemelerde bulunmak üzere bölgeye gitti
Depremlerden etkilenen 11 vilayette hasar tespit çalışmalarına katılan İMO Bursa Şubesi tekirdağ escort bölgeden döndükten sonra izlenimlerini paylaştı
Deprem bölgesinde Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile birlikte gerçekleştirdikleri numune alımlarını ve ortaya çıkan sonuçları aktaran Yaşar Poyraz hakikat mühendislik hizmeti almış yapıların tokat escort fay sınırı üzerinde bulunmasına karşın can kaybı yaşanmadan hafif hasarlı olarak zelzelesi atlatabildiğine dikkat çekti
İşçilik yanılgıları çok büyük
Aynı vakitte Yapı ve Yer Laboratuvarları Derneği İdare Konseyi Lideri da olan Poyraz Hatay’da en büyük hasarların 1999 öncesi yapılarda oluştuğunu belirtti Poyraz izlenimlerini şu sözlerle anlattı
Bölgelerde yaptığımız gözlemlerde birçok sorun gördük Bunlardan bir tanesi planlamada yer sıvılaşmasının dikkate alınmadığı bölgeler var ki bilhassa Amik Ovası’nda ve o bölgede çok fazla İslahiye’de tıpkı şeyleri gördük Bunun dışında beton kalitesinde çok büyük sorunlar var
Özellikle eski binalarımızda tuvenan gereç dediğimiz bizim dere materyaliyle yıkanmamış muhakkak gradasyona sahip olmayan gereçle üretilmiş betonların büyük eksikliğini yanılgılarını gördük izledik Personellik yanılgıları çok büyük Bilhassa uygulamada biz meslek odası olarak inşaat mühendisleri olarak daima şunu talep ediyoruz ‘Her şantiyeye 1 şef her şef için 1 şantiye’ üzere
Dolayısıyla orada izlediğimiz en büyük eksiklerden birisi uygulamalarda şantiyelerde rastgele bir mühendislik hizmetinin alınmadığı Hasebiyle çok büyük uygulama yanlışlarının yaşandığını izledik Bunlardan bir tanesi betondu ki yeni yapılan binalarda bile bu beton yanlışını izledik
Bunun dışında uygulama personellik yanılgıları donatı yanılgıları demir yanılgıları demir eksikliği testi yahut da denetimi yapılmamış donatılardan üretilmiş yapılar En büyük izlenimlerimiz bizim bunlar
Felaketin göz nazaran göre geldiğini söyleyen Poyraz Toplumdaki geçmiş periyotta mühendislik hizmetinin çok önemsenmemesi bizim bugün yaşadığımız problemleri beraberinde getirdi Geçmiş yıllarda daima söyleriz ya ‘Benim başım çok daha güzel bilir Sen ne bilirsin’ gibisinden haller bizi bugün yaşadığımız noktaya getirdi dedi
Daha karot numunesini almadan dağılan betonlar
Poyraz beton kalitesi nedeniyle numune toplama ve kanıt alma etaplarında çok zorlandıklarını söyleyerek Dere materyali tuvenan materyal yahut denizden mavnalarla çekilmiş içerisinde organik materyallerin çok fazla bulunduğu gereçlerle üretilmiş betonlar var Adalet Bakanlığı bünyesinde kanıt numuneleri alırken daha karot numunesini almadan dağılan parçalanan elle ufalanan betonlar izledik biz burada
Dolayısıyla bu nitelikteki bir betonun bu cins yapıları ayakta tutması bile bırakın zelzelesi kendi halinde bile ayakta durması bizim için mucize üzere geliyor Bu sarsıntı tahminen bir sebebi oldu Tüm ülkemizde herkes yapı niteliğinin mühendisliğinin donatının işçiliğin ve betonun ne kadar kıymetli olduğunu hepimiz birlikte izledik ifadelerini kullandı
Hiçbirinin yıkılmaması lazım
11 vilayette toplam 2 5 milyon yapı bulunduğunu bunlardan 1 milyonunun 1999 sonrası yapıldığını söyleyen Yapı Kontrol Kuruluşları Birliği Genel Lider Yardımcısı Oktay Altun ise bu binalardan yalnızca 151 bininin denetlendiğini yapı kontrolü bulunan 292 binanın da 6 Şubat sarsıntılarında yıkıldığına dikkat çekerek şöyle konuştu
Burada şunu demek gerekiyor Bu 292’nin içinde yıkılan binalar bütünüyle yapı kontrol hizmeti almış mıdır almamış mıdır Ya da farklı uygulamalar yapılmış mıdır yapılmamış mıdır Zira televizyonlarda biz de gördük yerinde de gördüğümüz noktalardan bir tanesi 1 müteahhidin 5 tane bloğu yapılmış altında kolonunu kesmiş ve 2 tane bloğu yıkılmış
Bu da yapı kontrollü Hani dışarıdan buna misal müdahalelerin yapıldığı binalar da var Bu 292’nin içinde olan binalar Hatta işte eski binanın yeni binanın üzerine yıkılıp da yıkılanlar var Tümüyle yıkılmayıp giriş katının hani yumuşak kat tabiri caizse söylediğimiz Malatya’da birkaç tane binamız var
Sadece yumuşak katların yıkılıp lakin burada can kaybının olmadığı binalarımız da var 151 bin tane orada yapı kontrollü bina var Yani 151 bin tane binanın içinde 292 292’nin içinde de yıkılanları sayarsak binde 1’lere gelecek bir sayı görülecek Ha bu bir muvaffakiyet mıdır Bence sıfır hani hiçbirinin yıkılmaması lazım
Değişiklikler taşıyıcı sisteme ziyan veriyor
Yapı kontrolü yapılan binaların yıkılmasındaki etkenlerin tertipli olarak kontrollerin devam etmemesi ve yapı kontrolünden sonra binada yapılan değişiklikler olduğuna dikkat çeken Altun Bunlar da var imar barışı da var Yani 4 katı yapı kontrolle yapılmış 2 katı sonrasında eklenmiş imar barışına alınmış Biz yapı kullanmaya aldıktan sonra binayı aslında mal sahibine ve oradaki bireylere teslim ediyoruz
Hani ondan sonraki değişiklikler şöyle değişiklikler yaşanıyor bir yerde bir emlakçı var lakin emlakçı çıktı orası kafe oldu Kafe olduğunda bu sefer kafe yapan kendi tesisatını ona nazaran yapıyor ve bu sefer de denetimsiz oradaki taşıyıcı sisteme ziyan veriyorlar Ya da fırın yapıyor ziyan veriyor O çıkıyor öteki birisi geliyor tekrar ziyan veriyor Bu cins ziyanları denetim etmek lazım dedi
Tarihsel bir data
Hatay’da yaptığı incelemelerle ilgili çarpıcı tespitlerde bulunan Altun Reyhanlı bölgesi Antakya’ya kuş uçumu yani harita üzerinde 30 kilometre Reyhanlı’da 4 tane bina yıkılmış 110 bin kişinin yaşadığı resmi sayılarda fakat sığınmacı olarak 200 bin kişinin yaşadığı 1 ilçede yalnızca 4 tane bina yıkılmış O binaların 1 2 tanesi kolon kesme ve düğün salonu 30 kilometrelik uzaklıkta bu kadar yıkım olup da başka tarafın darmadağın olması bütün binaların yıkılması şunu gösteriyor ki taban şartlarının bu binaların yıkım tesirinde çok büyük rol aldığı ya da imar planlarının buna nazaran yapılma ihtiyacı
Yani şayet biz sağlam tabanda gerçek binaları gerçek kat yüksekliğindeki binaları alüvyon tabanda yerin makûs olduğu bölgelerde de düşük yoğunluklu düşük katlı binaları yapmamız da bence bu zelzelenin aslında önüne geçebilecek bir sistem olur Hani benim orada çarpıcı olarak gördüğüm bir bu ikincisi de isimler var Şöyle bir isim var Kırıkhan
Malatya’da bir yer vardı Bostanbaşı diye Bunların hepsi isimlere baktığınızda aslında ne olduğu belirli olabiliyor Bir de Hatay’da şunu da gördüm ben Orada saha ziyaretlerimde ‘Hatay 5 kez yıkıldı 6 sefer yapıldı’ dediler 5 sefer yıkılan bir yerin 6’ncı sefer yapılması bile aslında tarihi bir hani elimizde verilerimiz var her türlü bilgilerimiz var
Depremin 2 sene öncesinde de hocalarımızın söylediği ‘Burada bir zelzele olacak’ diye bir durumumuz var Yani bilgimiz var lakin biz işte biraz hazırlıksız ya da bu planların gerçek yapılmamasının düşüncelerini yaşıyoruz diye konuştu